Opis

Awers monety:  Z lewej strony wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, poniĹźej orła napis: 10 ZŁ. Z prawej strony oznaczenie roku emisji:  2002 oraz odznaka KrzyĹźa Pamiątkowego Monte Cassino. PoniĹźej maki wykonane farbami: czerwoną, zieloną i czarną. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w Rewers monety:  Z lewej strony wizerunek generała broni Władysława Andersa. Z prawej strony ruiny klasztoru na Monte Cassino, powyĹźej napis:  GENERAŁ / BRONI / WŁADYSŁAW / ANDERS /1892-1970. Projektant monety:  Andrzej Nowakowski  Władysław Anders urodził się 11 sierpnia 1892 roku w Błoniu. Po ukończeniu szkoły realnej, studiował na politechnice w Rydze. Przed wybuchem pierwszej wojny światowej został powołany do słuĹźby kawalerii rosyjskiej. W wojsku ukończył szkołę podchorążych rezerwy i otrzymał stopień oficera rezerwy. Podczas walk na froncie wyróĹźnił się odwagą, a takĹźe umiejętnościami dowódczymi. W toku walk był kilkakrotnie ranny. W 1917 roku młodemu Andersowi udało się dostać do powstającego właśnie na terenie Rosji Polskiego Korpusu pod wodzą generała Józefa Dowbora – Muśnickiego. W latach 1917 – 1918 dowodził szwadronem, a od 1921 roku 1 Pułkiem Ułanów Wielkopolskich. W póĹşniejszym okresie został szefem sztabu 1 Dywizji Strzelców w I Korpusie na Wschodzie. Po rozbrojeniu Korpusu przez Niemców, Anders powrócił do Polski.  Po przybyciu do kraju Władysław Anders zgłosił się pod sztandary Wojska Polskiego i został szefem sztabu Armii Wielkopolskiej, tworzonej przez generała Dowbora – Muśnickiego. Następnie zajął się formowaniem 15 Pułku Ułanów Wielkopolskich, po czym został jego pierwszym dowódcą. 1 czerwca 1919 roku awansowano go do stopnia podpułkownika. Na czele 15 pułku ułanów wziął udział w działaniach wojennych w latach 1919 – 1920. W czasie tych walk został ranny, mimo tego podpułkownik Anders dał się poznać jako dobry organizator działań bojowych swego pułku. Niebawem zarówno sztandar pułku, jak i on sam został udekorowany Orderem Wojennym Virtuti Militari przez Marszałka Józefa Piłsudskiego.  Jako niezwykle uzdolniony oficer został skierowany w 1921 roku na wyĹźsze studia wojenne do Francji (na Ecole Superieure de Guerre – WyĹźsza Szkoła Wojskowa). Po ukończeniu studiów i powrocie do kraju został w 1924 roku dyrektorem nauk na kursie wyĹźszych dowódców dyplomowanych WP. Następnie został szefem sztabu generała Tadeusza Rozwadowskiego.  W maju 1926 roku pułkownik Anders zgodnie z przysięgą stanął po stronie rządu i prezydenta Rzeczypospolitej. W Belwederze objął kierownictwo obrony, a następnie przeprowadził do Wilanowa prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i towarzyszące mu osobistości.  Po wypadkach majowych pułkownik dyplomowany Władysław Anders pozostał nadal w czynnej słuĹźbie wojskowej. W tym samym roku Marszałek Piłsudski przeprowadził pierwszą „grę wojenną” (rodzaj egzaminu wojskowego). Wzięło w niej udział kilkunastu generałów i pułkowników. Uczestniczący w grze podpułkownik dyplomowany Władysław Anders wypadł bardzo dobrze i wkrótce został mianowany szefem Sztabu Generalnego Inspektoratu Kawalerii  w Brodach. 1 stycznia 1934 roku pułkownik Anders otrzymał szlify generalskie.  W 1937 roku generał Władysław Anders został dowódcą Nowogródzkiej Brygady Kawalerii w Baranowiczach, z którą dwa lata póĹşniej wyruszył na wojnę.  Generał Anders od najmłodszych lat jeĹşdził konno, był niemal urodzonym kawalerzystą. Wychował wielu doskonałych polskich kawalerzystów. Ekipa olimpijska, którą kierował w czasie międzynarodowych zawodów konnych w Nicei, odniosła wielki sukces, zdobywając dla Polski aĹź cztery pierwsze nagrody, w tym takĹźe słynny Puchar Narodów.  W 1939 roku Nowogródzka Brygada Kawalerii, dowodzona przez generała Władysława Andersa, od połowy lipca  znajdowała się w rejonie Działdowo-Lidzbark przy samej granicy Prus Wschodnich. W składzie brygady były wówczas: 25, 26, i 27 pułk ułanów, 4 pułk strzelców konnych (PSK), 9 dywizjon artylerii konnej (DAK) oraz inne słuĹźby.  W czasie przygotowań wojennych brygadę generała Andersa przydzielono do Armii „Modlin”. 1 września oddziały niemieckie zaatakowały Działdowo, a miasta bronił 5 batalion strzelców.  W czasie walk oddziałów brygady z nieprzyjacielem, w czwartym dniu wojny, generał został ranny odłamkiem bomby lotniczej. Nie opuszczając swojego oddziału, po nałoĹźeniu odpowiedniego gipsowego opatrunku nadal dowodził brygadą. W dwunastym dniu walk generał otrzymał dowództwo Grupy Operacyjnej Kawalerii składającej się z trzech większych jednostek. Na czele GOK przemierzył Polskę , zaczynając od Mławy aĹź po Karpaty. Walczył między innymi pod Płockiem, Mińskiem Mazowieckim, pod Modlinem i Warszawa. W ciągłych walkach GOK generała Andersa cofała się na południe przez Lublin, Krasnobór, Sambor. Po wyczerpaniu amunicji  generał nakazał swoim Ĺźołnierzom małymi grupami przedzierać się na Węgry. Sam natomiast ze swoim bliskim otoczeniem w liczbie kilkunastu ludzi maszerował w kierunku Karpat.  W czasie tej wędrówki został ciężko ranny. Po walce 29 września został wzięty do niewoli przez oddziały radzieckie. Generał Anders trafił następnie do szpitala więziennego, a stamtąd prosto do celi. Potem zaczęły się przesłuchania, wymyślne szykany i tortury. Tak było na przełomie lat 1939 – 1940. Potem generał był więziony i przesłuchiwany w moskiewskim więzieniu na Łubiance, a potem został przeniesiony do specjalnego więzienia na Butrykach (przedmieścia Moskwy). Taki los spotkał generała Andersa aĹź do zwolnienia po podpisanym układzie (przywracającym stosunki dyplomatyczne pomiędzy Polską a ZSRR oraz dotyczącym budowy polskiej armii na terenach sowieckich pod polskim dowództwem) między premierem rządu RP na uchodĹşstwie generałem Władysławem Sikorskim a ambasadorem ZSRR w Londynie Iwanem Majskim 30 lipca 1941 roku.  Generał Anders tworzył, jak równieĹź stał się dowódcą Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, a 11 sierpnia 1941 roku otrzymał awans do stopnia generała dywizji. Latem 1942 roku rozpoczęto ewakuację  Ĺźołnierzy polskich i ponad 20 tysięcy cywilów (uratowanych z sowieckich więzień i łagrów). Dalsze koleje losu wiązały się z przejściem generała na czele swoich oddziałów na Środkowy Wschód (Iran, Irak, Palestyna) i połączeniem się z Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich, następnie przekształceniem tych oddziałów w II Korpus Polski pod jego dowództwem, a następnie przybyciem do Włoch w celu udziału w walkach z Niemcami. Prawie półtoraroczny pobyt na Środkowym Wschodzie był okresem intensywnego szkolenia i dobrej organizacji, w wyniku czego powstał dobrze przygotowany do działań bojowych II Korpus Polski.  We Włoszech dowodzony przez generała Andersa II Korpus Polski obsadził początkowo 31 stycznia 1944 roku odcinek nad rzeką Sangro, ale juĹź na wiosnę otrzymał jedno z najtrudniejszych zadań – zdobycie umocnionego i doskonale bronionego kompleksu wzgórz łącznie z klasztorem na Monte Casino, zamienionym na twierdzę.  24 marca 1944 roku generał Władysław Anders jako dowódca II Korpusu Polskiego został wezwany wraz z szefem sztabu generałem Kazimierzem Wiśniowskim do dowódcy 8 armii brytyjskiej, generała Olivera Leesa w Vinchiaturo. Generał Leese postanowił powierzyć zdobycie klasztoru i wzgórz II Korpusowi Polskiemu, przy czym zdawał sobie sprawę jak trudne i waĹźne jest to zadanie.  Generał Anders dostał 10 minut czasu na zastanowienie się po czym miał dać odpowiedĹş, przez co znalazł się w niezwykle kłopotliwej sytuacji, poniewaĹź nie miał Ĺźadnej moĹźliwości, a tym bardziej czasu na porozumienie się z Naczelnym Wodzem generałem Kazimierzem Sosnkowskim, czy nawet z dowódcami wielkich jednostek wchodzących w skład II Korpusu. Ponadto było to trudne i szalenie ryzykowne zadanie.  Poprzednie, trzykrotne próby alianckie przełamania oporu niemieckiego i zdobycia Monte Casino nie powiodły się. Dopiero czwarte, polskie uderzenie w dniach 12 – 18 maja 1944 roku doprowadziło do zdobycia wzgórza i klasztoru na Monte Casino, a w dalszej kolejności Piedimonte, kluczowej pozycji na tak zwanej linii Hitlera. Droga do Rzymu została otwarta przez II Korpus Polski dowodzony przez generała Andersa. Bitwa o Monte Casino była szczytowym punktem epopei wojennej generała Andersa i Ĺźołnierzy II Korpusu Polskiego. Bitwa ta odbiła się szerokim echem na całym świecie. Wieść o dokonaniach polskiej armii dotarła równieĹź do okupowanego kraju.  Dalsze szlaki bitewne generała Andersa prowadziły przez Ankonę, rzekę Cesano i Metauro, linię Gotów, Apenin Emiliańskich i zakończone zostały zdobyciem Bolonii, co niewątpliwie było główną przyczyną załamania się frontu niemieckiego we Włoszech. Po dymisji (wymuszonej przez Anglików) generała Kazimierza Sosnkowskiego, generał Władysław Anders pełnił obowiązki Naczelnego Wodza od 26 lutego do 21 czerwca 1945 roku. Po wojnie, w dziesiątą rocznicę bitwy pod Monte Casino władze emigracyjne mianowały go generałem broni. Za całość kampanii włoskiej odznaczony został Orderem Wojennym Virtuti Militari II klasy. Był ponadto odznaczony Orderem Virtuti Militari klasy III, IV i V, a takĹźe pięciokrotnie KrzyĹźem Walecznych i wieloma innymi odznaczeniami polskimi i zagranicznymi m.in. brytyjskim Orderem ŁaĹşni nadanym mu przez króla Jerzego VI za bitwę pod Monte Casino.  Po zakończeniu wojny generał Anders pozostał w Anglii osiedlając się w Londynie. Polskie władze komunistyczne odebrały mu stopień generała, a takĹźe polskie obywatelstwo, które zostało mu przywrócone pośmiertnie w 1989 roku. Generał Władysław Anders zmarł 12 maja 1970 roku ( w 26 rocznicę bitwy pod Monte Casino) w Londynie i zgodnie ze swoją wolą został pochowany wśród Ĺźołnierzy na Polskim Cmentarzu Wojennym pod Monte Casino we Włoszech.  Ĺšródła własne, strona internetowa: nbp.pl/

Sposoby płatności

• Płatność przy odbiorze
• Przelew bankowy
• Karta kredytowa

Dostawa towaru

• Wskaźnik dostępności towaru
• Śledzenie stanu zamówienia
• Poczta Polska
• Przesyłka kurierska